พ่อแม่เรียนรู้ ลูกได้เล่น กับกิจกรรม Wonderlife Playground
เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (16 มี.ค. 68) ที่สวนโมกข์ กรุงเทพฯ งาน Wonderlife Playground ได้เปิดพื้นที่แห่งการเรียนรู้ผ่าน “การเล่นและสัมผัส” ให้กับครอบครัวอย่างเต็มที่
ภายในงานอบอวลไปด้วยบรรยากาศธรรมชาติและเสียงหัวเราะของเด็ก ๆ แต่หนึ่งในช่วงที่น่าประทับใจที่สุด คือการบรรยายจาก หมอปอง – นพ.ทีปทัศน์ ชุณหสวัสดิกุล แพทย์ธรรมชาติบำบัด ผู้เชี่ยวชาญด้านการเลี้ยงลูกด้วยแนวคิด 12 Senses หรือการเข้าใจโลกของเด็กผ่านระบบสัมผัส ตามหลัก มนุษยปรัชญา (Anthroposophy)
👶 เด็กเรียนรู้โลกผ่าน “การสัมผัส”
หมอปองเล่าว่า ในแนวคิดของมนุษยปรัชญา มนุษย์ไม่ได้มีแค่ร่างกายเท่านั้น
แต่ยังประกอบไปด้วย 3 ส่วนหลัก ที่เติบโตควบคู่กันไปคือ:
1️⃣ ร่างกาย (Body) – เหมือนฮาร์ดแวร์ของเรา คือทุกสิ่งที่จับต้องได้ เช่น กล้ามเนื้อ กระดูก และอวัยวะต่าง ๆ
2️⃣ จิตใจ (Soul) – พลังงานของความรู้สึกนึกคิด
🔸 ดวงจิต (Soul) ที่ทั้งคนและสัตว์มีไว้รับรู้ความรู้สึก
3️⃣ จิตวิญญาณ (Spirit) ที่มนุษย์มีเป็นพิเศษ เพราะเรารู้ตัวได้ เช่น “ตอนนี้ฉันโกรธนะ” และสามารถเลือกจะจัดการกับอารมณ์นั้นได้
หมอปองเน้นว่า เด็กไม่ได้เรียนรู้จากการสอน แต่จากประสบการณ์ที่เขา “รู้สึกได้” ทุกสัมผัสที่เกิดขึ้นตั้งแต่แรกเกิด จะค่อย ๆ ก่อร่างสร้างตัวตนและพัฒนาการในระยะยาว
🌟 เปิดโลก “12 Senses”
มนุษย์มีผัสสะ (Senses) มากกว่าที่เราคิด ไม่ใช่แค่ 5 อย่างที่เราคุ้นเคย แต่มีถึง 12 อย่าง! และพัฒนาตามช่วงวัย ดังนี้:
🔹 Lower Senses (0-7 ปี): สัมผัสพื้นฐานของร่างกาย
• Sense of Touch – การสัมผัส
• Sense of Life – การรับรู้ภาวะสุขภาพของตัวเอง
• Sense of Movement – การเคลื่อนไหว
• Sense of Balance – การทรงตัว
🔹 Middle Senses (7-14 ปี): สัมผัสที่เชื่อมโยงกับโลกภายนอก
• การดมกลิ่น (Smell)
• การรับรส (Taste)
• การมองเห็น (Sight)
• ความรู้สึกถึงอุณหภูมิ (Warmth)
🔹 Higher Senses (14-21 ปี): สัมผัสเชื่อมโยงกับจิตวิญญาณและความคิด
• การฟัง (Hearing)
• การเข้าใจภาษาและการสื่อสาร (Speech)
• ความเข้าใจความคิดของผู้อื่น (Thought)
• การตระหนักรู้ตัวตน (Self / I)
🔍 โฟกัสที่วัย 0-7 ปี: 4 ผัสสะสำคัญที่พ่อแม่ควรรู้
🌱 1) Sense of Touch – สัมผัสที่ให้ความมั่นคงและความไว้วางใจ
“อ้อมกอดแรกของโลก”
• เด็กสัมผัสโลกตั้งแต่แรกคลอด ผ่านการกอด การอุ้ม การให้นม
• สัมผัสที่อบอุ่นช่วยให้ลูกรู้สึกปลอดภัย
• ถ้าขาดสัมผัสนี้ เด็กอาจมีพฤติกรรมก้าวร้าว หรือแสดงออกผ่านร่างกายเมื่อโตขึ้น
• วิธีเติมเต็มได้ง่าย ๆ เช่น กอดลูกบ่อย ๆ หรือชวนกันนวดตัวเบา ๆ
🫀 2) Sense of Life – การรับรู้ภาวะของร่างกาย
“สุขภาพดีเริ่มจากจังหวะชีวิต”
• เด็กเล็กยังไม่พูดได้ เขาจะสื่อผ่านอารมณ์ เช่น งอแงเมื่อหิว ง่วง หรือไม่สบาย
• การใช้ชีวิตให้เป็นจังหวะ เช่น เวลากินข้าว เวลานอน เวลาวิ่งเล่น จะช่วยให้ลูกรู้สึกสมดุลและแข็งแรง
• ยิ่งจังหวะชีวิตชัดเจน ลูกจะเรียนรู้การจัดการเวลาของตัวเองได้ดีเมื่อโตขึ้น
🏃 3) Sense of Movement – การเคลื่อนไหวอย่างมีเป้าหมาย
“ฉันขยับตัวเองได้!”
• เด็กเรียนรู้ว่าร่างกายของเขาสามารถพาไปยังสิ่งที่ต้องการได้
• การคลาน คว้า หมุนตัว ล้วนเป็นการฝึกความมั่นใจและเจตจำนง
• ถ้าเด็กขาดการเคลื่อนไหว อาจมีปัญหาเรื่องการรับรู้ขอบเขต หรือขาดความมั่นใจ
• พ่อแม่สามารถส่งเสริมได้ด้วยงานบ้าน งานสวน หรือการเล่นที่ใช้ร่างกาย
⚖️ 4) Sense of Balance – การทรงตัวเพื่อก้าวไปข้างหน้า
“ยืนขึ้นได้ โลกก็กว้างขึ้น!”
• ตั้งแต่หัดนั่งจนถึงเดินได้ เด็กฝึกการทรงตัวตลอดเวลา
• Balance ส่งผลต่อการฟังและการพูดอย่างไม่น่าเชื่อ
• หมอปองเล่าว่า เคยใช้การฝึกทรงตัว เช่น ปั่นจักรยานหรือเล่นไต่เชือก แก้ปัญหาการพูดติดอ่างได้สำเร็จ
💡 สรุปสั้น ๆ แต่สำคัญ
✨ Sense of Touch → เชื่อมโยงกับความรู้สึกมั่นคงในโลก
✨ Sense of Life → ช่วยสร้างจังหวะชีวิตและสุขภาพที่ดี
✨ Sense of Movement → เสริมเจตจำนง ความกล้า และความเป็นตัวของตัวเอง
✨ Sense of Balance → เกี่ยวข้องกับพัฒนาการด้านการสื่อสารและมุมมองต่อโลก
เด็กไม่ได้เรียนรู้จาก “สิ่งที่ผู้ใหญ่พูด”
แต่เรียนรู้จาก “สิ่งที่เขาได้สัมผัสจริง” ในทุก ๆ วัน
และนั่นคือเหตุผลที่ พ่อแม่สามารถสร้างโลกทั้งใบให้ลูกได้ ผ่านสัมผัสเล็ก ๆ ที่ใส่ใจ 💛
#12Senses #WonderlifePlayground #พัฒนาการเด็ก #หมอปอง
#Waldorf #Parenting #พ่อแม่ลูกเรียนรู้ไปด้วยกัน #สัมผัสแห่งการเติบโต
